Ode aan de domheid

collage met ezel

Als uitdaging dacht ik, laat ik een ode schrijven over iets wat ik niet bepaald waardeer: domheid. Er is zoveel aan domheid wat niet te verdedigen valt. De belangrijkste domper is gebrek aan nieuwsgierigheid. Al is het niet willen weten anders dan het niet kunnen weten en kan dat laatste nog wel rekenen op mijn begrip.

Dom heeft een nare klank. Het is een van niet weten, foute keuzes maken en geen overzicht hebben. Niet bepaald aantrekkelijk. Maar laat dat nou net dat zijn waar mensen heel goed in thuis zijn. Ken jij iemand die het allemaal weet, alleen maar goede keuzes maakt en precies weet wat-ie doet? Ik ken ze wel die dóen alsof ze het weten en doordachte keuzes maken. Soms komen ze daarmee een heel eind. Maar eigenlijk zijn het hele vervelende mensen. En ongeloofwaardig bovendien. En dit zeg ik zonder een spoor van nijd.

De intelligentie van mensen is een overschat fenomeen. Dat is ook wat me het meest verbaast aan complotdenkers. Er zijn dus mensen die denken dat er mensen zijn die precies weten wat ze doen. Een perfect plan bedenken, plannen en dat dan feilloos uitvoeren. Een mens kan veel, zeker ook met vereende krachten, maar dit is echt te veel eer. Alleen al omdat er bij het nemen van beslissingen hormonen of emoties in het spel zijn. Als in wie pist het verst. En dat brengt niet per se de meest gefundeerde argumenten naar boven.

De ervaring leert dat er in samenwerking grootste dingen bereikt kunnen worden. Doch –  en dat herken je vast –  er ontstaat geheid gekissebis als een groep mensen intensief met elkaar optrekt; er is altijd wel iemand is die het aanlegt met het lief van de ander. Zie dan nog maar eens de neuzen dezelfde kant op te houden.

Mensen overzien niet zover of zoveel. Dat reikt hooguit een paar jaar ver of drie aan elkaar grenzende onderwerpen. Op goed voorspelde vergezichten heb ik nog nooit iemand kunnen betrappen. Jij wel? De vraag is: is dat erg? Achter grootse dingen zit vaak denkkracht gemixt met een flinke dosis samenloop van omstandigheden. En dat kan een gelukkige of een ongelukkige zijn. En goed of fout uitpakken.

Die gedachte relativeert. Een miskleun kan ook raak zijn. Je hoeft niet slim te zijn om iets moois voor elkaar te krijgen. Je kan rustig een oen, kluns of sukkel zijn. Eenieder is in staat is iets groots te verrichten, hoe klein het verschil ook is dat hij daarmee kan maken. Al overschat de mens graag hoe groot dat verschil dan wel is. Zo dom is-ie weer wel.

Related Posts

Leave a reply


Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.